سلسله مراتب و ابراز نظر اشتراکی؛ چگونه؟
نویسنده : Jacob Morgan
مترجم: میثاق شمشیری
وقتی صحبت از دنیای مدیریتی آینده می شود، سلسله مراتب جای محبوبی در شرکتها نخواهد داشت. هیچکدام از مدیران اجرایی که دستی در کار دارند تمایلی به اضافه کردن سلسله مراتب و طولانی تر شدن روند کارها ندارند. در حقیقت در دنیای امروز تمایل قابل توجهی به کاهش سلسله مراتب برای تسریع در روند کارها دیده می شود.
کاهش این سلسله مراتب به معنی کوتاه تر شدن ساختار سازمانها است. هم اکنون هدف بسیاری از سازمان ها رسیدن به ساختاری است که در آن هیچ اثری از مدیر یا چارت سازمانی دیده نشود. شرکت های بزرگ، برای رسیدن به این وضعیت گام های زیادی برداشته اند. ساختاری تنها ساخته شده از یک لایه. ولی چیزی که نمی توان از بروز آن جلوگیری کرد، شکلگیری تدریجی ساختار سلسله مراتبی است؛ حتی به صورت کاملا غیررسمی. اگر گروهی از افراد را داخل یک اتاق هم قرار دهید، بعد از مدتی خواهید دید که در میان آنها روابطی مبنی بر تشکیل یک ساختار دیده می شود. چالش واقعی که باید مورد بررسی قرار گیرد، نوع نگاه ما به سلسله مراتب است. نگاه عام به سلسله مراتب یک ساختار هرمی است که جریان اطلاعات، ارتباطات و روند کارها را از بالا به پایین تعیین می کند. تاریخ مصرف این نگرش مدتی است که منقضی شده و در دنیای تجارت ارزشش را از دست داده است.
به هر حال، داشتن یک حداقل سلسله مراتب و توالی در سازمان، الزاما چیز بدی نیست. نتایج یک تحقیق در آموزشکده عالی مدیریت استنفورد حاکی از برخی مزیت های ساختار سلسله مراتبی نسبت به ساختار مسطح در شرکتها است. یکی از این مزایا، درک بهتری است که کارمندان می توانند نسبت به جایگاه خود در سازمان و تعامل مورد نیازشان با همکاران خود داشته باشند. در ساختار سلسله مراتبی، وظیفه هر شخص واضحتر از ساختار تک لایه ای مشخص می شود. با وجود تمایلی که در دنیای کسب و کار برای رفتن به سمت ساختاری مسطح و به دور از مدیر و رئیس دیده می شود، مزیت هایی که در ساختار سلسله مراتبی دیده می شود قابل چشم پوشی نبوده و جای خود را در ساختارها هرچند خفیف تر از قبل حفظ خواهد کرد. شیو هایی که به نظر کاربردی و واقع بینانه می آید استفاده از ساختار سلسله مراتبی با نگرش جدید است. یعنی حفظ ساختار سلسله مراتبی با ویژگی هایی نظیر ارتباطات بسیار قو یتر و همکاری هایی فارغ از وابستگی شدید به رئیس و مرئوس. در صورتی که بتوانیم لایه های ساختار سلسله مراتبی را کاهش دهیم و دسترسی از پایین به بالا را در این ساختار ساده تر کنیم، می توانیم هم از مزایای ساختار سلسله مراتبی استفاده کنیم و هم شرکت را به ساختار تک لایه ای نزدیکتر کنیم. امروزه بسیاری از شرکتهای بزرگ مانند ویرلپول، گوگل، IBM و... از این روش استفاده می کنند. آنها توانسته اند ساختاری را برای شرکت ایجاد کنند که در آن سلسله مراتب دیده می شود؛ ولی هریک از کارمندان اجازه و توانایی ابراز نظر و به اشتراک گذاشتن اطلاعات را دارند